Momenteel worden tussen de 4,1 en 7,3 miljoen werknemers in de EU blootgesteld aan asbest en naar schatting overlijden elk jaar meer dan 90.000 mensen aan asbest. Asbest is geclassificeerd als kankerverwekkende stof van categorie 1A, wat betekent dat het wordt gezien als een duidelijke oorzaak van kanker bij mensen.

Het inademen van asbestvezels kan chronische longaandoeningen veroorzaken zoals longkanker, kanker van het slijmvlies van de longen en mesothelioom (kanker van het borstvlies en buikvlies) en asbestose (ernstige littekenvorming in de longen die leidt tot toenemende kortademigheid). Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie wordt ongeveer de helft van alle sterfgevallen door werkgerelateerde kanker veroorzaakt door asbest.

Waar komen risico’s voor?

Het risico kan optreden tijdens het renoveren of slopen van gebouwen, technische installaties of schepen of tijdens het opruimen na deze activiteiten. De belangrijkste bedrijfstak waar blootstelling voorkomt is de bouw. Werknemers die worden blootgesteld kunnen werken bij sloopwerkzaamheden, woningrenovatie, vloeren, dakbedekking of monteurs in de industrie. Andere risicoberoepen zijn scheepswerfarbeiders, brandweerlieden, werknemers in elektriciteitscentrales en afvalverwerkers.

Meer over de stof

Asbest is op grote schaal gebruikt in gebouwen en bouwmaterialen, machines, voertuigen en consumentenproducten. Asbest is de verzamelnaam voor natuurlijk voorkomende silicaatmineralen met een kristallijne structuur en een vezelig karakter. Individuele asbestvezels kunnen niet worden gezien of geroken. Asbestvezels komen vrij in de lucht bij werkzaamheden met asbesthoudende materialen.

De vezels kunnen dan zonder het te weten worden ingeademd en vast komen te zitten in de longen of in het spijsverteringskanaal. De Europese Unie heeft in 2005 alle gebruik, winning, productie en verwerking van asbestproducten verboden.

Gevaren die kunnen optreden

Na vele jaren kunnen asbestvezels die worden ingeademd ontstekingen veroorzaken die leiden tot kanker, meer specifiek: longkanker en mesothelioom. Vroege symptomen van asbestgerelateerde kanker zijn kortademigheid, hoesten, pijn op de borst, spijsverteringsproblemen en misselijkheid.

De latentietijd tussen blootstelling en asbestgerelateerde kanker varieert van 15 tot 50 jaar, afhankelijk van het type asbest, de mate van blootstelling, het type kanker en leefstijlfactoren.

Wat u kunt doen

Bepaal of er asbesthoudende materialen aanwezig zijn, onderzoek of het werk vezels in de lucht zal genereren en houd je strikt aan de bestaande voorschriften. Informeer werknemers over de risico’s en preventieve maatregelen. Als het niet zeker is of er asbest in een gebouw aanwezig is, zal het testen van het materiaal duidelijk maken of het gebruikt is.

Verwijder de asbesthoudende materialen zo niet-destructief mogelijk. Als het toch moet worden verstoord, bijvoorbeeld bij een renovatie van een gebouw, zorg er dan voor dat de juiste apparatuur en werktechnieken worden gebruikt door getrainde werknemers om de blootstelling te minimaliseren en de effectiviteit van de controles te maximaliseren. Zorg ervoor dat het juiste masker en de juiste overalls worden gebruikt voor persoonlijke bescherming. Mensen met een geschiedenis van blootstelling aan asbest moeten zich regelmatig laten onderzoeken en getraind worden om op symptomen van mogelijke kanker te letten.